Luty 2022 -  Katastrofa w Norwegii

Już po wszystkim. Od 1 stycznia nowy rząd norweski zniósł niespodziewanie wszelkie zachęty dla pracowników w zakresie własności pracowniczej.
Dlatego nadszedł czas na debatę polityczną. Co robić, jaka istnieje alternatywa? Jak mawiał pewien socjalistyczny premier, który miał swoje pięć minut sławy w Belgii: „Najpierw działam, później myślę”.
Dla Norweskiej Partii Socjaldemokratycznej własność pracownicza była czynnikiem nierówności. Zostanie zastąpiona ulgami podatkowymi na akcje pracownicze w start-upach, co z pewnością będzie o wiele bardziej egalitarne.
Obecnie w Europie panuje polityczne szaleństwo na punkcie start-upów.
W Komisji Europejskiej komisarz Thierry Breton wygłosił jakiś czas temu podobne przemówienie.  Podkreślaliśmy europejskie opóźnienie w zakresie akcjonariatu pracowniczego w MŚP, potrzebę wprowadzenia u nas narzędzi finansowych dostosowanych do przenoszenia własności przedsiębiorstw na pracowników. „The job is done”, mówił, praca została wykonana: w ciągu zaledwie kilku miesięcy wdrożyliśmy europejską strategię promowania użycia opcji na akcje w start-upach.
Ta europejska strategia (EU Startup Nation Standard) polega zasadniczo na zwróceniu się do państw europejskich o podjęcie działań, co najwyraźniej dzieje się również w Norwegii.
Nasza odpowiedź była taka, że strategia skierowana do 20–30 tysięcy europejskich start-upów nie może być współmierna do potrzeb europejskich MŚP. W istocie w Unii Europejskiej są dziś dwa miliony MŚP zatrudniających 50 milionów osób (nie licząc 23 milionów mikroprzedsiębiorstw, które również zatrudniają prawie 50 milionów osób).
Przy takim rozumowaniu Europa będzie mogła dostać się na Marsa bez rakiet, ponieważ mamy dziś bardzo dobre rowery elektryczne.
Przynajmniej w Norwegii debata jest ożywiona, co widać w naszym przeglądzie prasy.

  Styczen 2022 -  Plany modelowe

Czym są akcjonariat pracowniczy? O akcjonariat pracowniczy mowa wtedy, gdy pracownicy posiadają udziały w kapitale firmy, która ich zatrudnia. Na początek może to być jeden pracownik posiadający jedną akcję, ale ostatecznie plan może objąć wszystkich pracowników posiadających nawet 100% udziałów.

Na całym świecie istnieje niewielka liczba modelowych planów pracowniczych udziałów kapitałowych (ale z wieloma różnicami wynikającymi z ustawodawstwa każdego kraju). Plany te są w mniejszym lub większym stopniu dostosowane do start-upów (czyli mikroprzedsiębiorstw), MŚP i dużych firm.

Omawiane plany – podobnie jak strukturę własności korporacyjnej jako taką – można podzielić na dwie główne kategorie: bezpośrednie indywidualne udziały kapitałowe i pośrednie wspólne udziały kapitałowe:

Te pierwsze to najbardziej tradycyjna i znana forma. Polega na tym, że pracownik przeznacza część swoich oszczędności lub środków finansowych na zakup udziałów w spółce, podejmując tym samym osobiste ryzyko. Jest to możliwe w ramach różnych rodzajów planów. Ta kategoria planów pracowniczych udziałów kapitałowych jest praktycznie jedyną tego rodzaju w Europie poza Wielką Brytanią.

Pośrednie wspólne udziały kapitałowe są bardzo rzadko spotykane na kontynencie (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii). To wyjaśnia, dlaczego pracownicze udziały kapitałowe w Europie nie istnieją w zasadzie w MŚP i dlaczego są prawie nieznane poza dużymi firmami. W istocie w MŚP generalnie unika się zwiększania liczby udziałowców, niezależnie od tego, czy są oni pracownikami, czy też nie. Są do tego zmuszone dopiero wówczas, gdy stają się większe.

Z drugiej strony jest coś, przez co może pojawić się chęć pozyskania nowych akcjonariuszy: przekazanie firmy. Właśnie z tego powodu to najlepsza pora na wprowadzenie pracowniczych udziałów kapitałowych w MŚP. Najbardziej odpowiednia forma przekazania przedsiębiorstwa pracownikom to pośrednie wspólne udziały kapitałowe. To w tym celu stworzono plany z tej kategorii (program opcji na udziały [ang. ESOP], pracownicze fundusze powiernicze [ang. EOT]). Pozwalają one pracownikom na nabycie własności firmy, często w 100%, bez konieczności angażowania swoich oszczędności czy finansów osobistych, a więc bez ryzyka osobistego.

Plany pośrednich wspólnych udziałów kapitałowych (ESOP, EOT) ułatwiają przeniesienie własności przedsiębiorstwa na pracowników, co w przypadku planów bezpośrednich indywidualnych udziałów kapitałowych może być osiągnięte jedynie z wielkim trudem i przy dużych nakładach, ponieważ oszczędności pracowników zazwyczaj nie są w stanie sprostać temu zadaniu.

Wiecej informacji    

  Grudzien 2021 -  Zagrożenie w Norwegii

Zaczęło się w Danii.

W cieniu kryzysu finansowego jednym z pierwszych działań nowego duńskiego rządu w 2011 roku (Helle Thorning-Schmidt, socjaldemokratka) było zaprzestanie jakichkolwiek działań zachęcających do uczestnictwa w akcjonariacie pracowniczym. Pięć lat później, w 2016 r., jednym z pierwszych działań nowego duńskiego rządu (Lars Rasmussen, konserwatywny liberał) było przywrócenie tych działań.

Ale nic się nie wydarzyło. Fatalna niestabilność polityczna. Ciągle brak reinwestycji w nowe plany akcji pracowniczych, firmy do nich nie powracają.

Dziś Dania jest ponownie kierowana przez rząd socjaldemokratyczny. Marzy on o promowaniu „demokratycznych” przedsiębiorstw.

A oto Norwegia.

Nie jest to kraj o najlepszej pozycji w Europie pod względem rozwoju akcjonariatu pracowniczego przy 40 000 pracowników posiadających akcje, co stanowi jedynie około 10% pracowników dużych firm. Aby nadrobić zaległości, rząd norweski postanowił zwiększyć zachęty do udziału w akcjonariacie pracowniczym w 2021 roku.

Ale w międzyczasie odbyły się wybory. Nowy rząd jest socjaldemokratyczny. Niespodzianka, projekt ulega zmianie. Obecnie dąży się do zniesienia wszelkich zachęt podatkowych dla akcjonariatu pracowniczego, który jest uważany za źródło nierówności.

Od dawna wiadomo jednak, że akcjonariat pracowniczy przynosi korzyści nie tylko bezpośrednim beneficjentom i przedsiębiorstwom, ale także poprawia jakość życia i jest korzystny dla całego społeczeństwa.

W norweskiej prasie ścierają się argumenty za i przeciw, organizacje i związki zawodowe są podzielone...

Zobacz przegląd prasy    

  Listopad 2021 -  Go Ape Adventure Forest
                                      Nowa firma w WB w rękach pracowników

Jej założyciele, Rebecca i Tristram Mayhew, ogłosili 23 października 2021 roku, że 90% akcji Go Ape zostanie przekazanych do pracowniczego funduszu powierniczego (EOT) z korzyścią dla wszystkich obecnych i przyszłych pracowników. Pozostałe 10% udziałów w firmie zachowają Rebecca i Tristram.

Od momentu założenia Go Ape w 2002 roku dumnie niezależna firma doświadczyła imponującego „rozrostu” jak prawdziwe drzewo. W ciągu niemal 20 lat powstał wielokrotnie nagradzany biznes skupiony wokół leśnych przygód z 35 lokalizacjami na terenie Wielkiej Brytanii. Przyjmuje ponad milion klientów rocznie i zatrudnia w Wielkiej Brytanii zespół liczący tysiąc osób. Go Ape rozszerzyło swoją działalność również o tereny za oceanem, działając w 16 stanach USA.

Jak teraz wygląda nowa struktura zarządzania w Go Ape?

Przed przekazaniem większości swoich udziałów do pracowniczego funduszu powierniczego (EOT) na rzecz wszystkich pracowników założyciele Go Ape spisali deklarację ambicji firmy na przyszłość. Oświadczenie to zostało uwiecznione jako "The Founders' Wishes".

Deklaracja oparta jest na podstawowych wartościach, które kształtowały kierunek i decyzje podejmowane przez Go Ape przez pierwsze 20 lat działalności.

Więcej informacji na stronie  The Founders' Wishes   

  Pazdziernik 2021 -  Koalicja 1BY30

W Wielkiej Brytanii tworzy się koalicja. Skupia ona wiodące organizacje ruchu spółdzielczego i własności pracowniczej – Co-operatives UK oraz Employee Ownership Association.
Prowadzi kampanię na rzecz 1 na 30 – miliona właścicieli: Milion pracowników-właścicieli w brytyjskich MŚP do 2030 roku. Więcej niż cała dzisiejsza Unia Europejska.
W ostatnich latach wzrosło zapotrzebowanie na profesjonalne doradztwo i wsparcie związane z własnością pracowniczą w Wielkiej Brytanii. Dlatego właśnie koalicja powołała do życia The Ownership Hub.
The Ownership Hub opracowuje zasoby i szkolenia dla profesjonalnych doradców, aby mogli oni wspierać przedsiębiorców i spółki we wprowadzaniu własności pracowniczej i spółdzielni pracowniczych na różnych etapach cyklu życia firmy.
Spółdzielnie pracownicze to sprawdzony model tworzenia firm, które od początku są własnością pracowników. Model spółdzielczy jest także często stosowany przez młode firmy w celu wczesnego przejścia na własność pracowniczą.
Ponadto z programów akcji pracowniczych, a w szczególności z opcji na akcje, często korzystają startupy.
Z drugiej strony, obraz jest zupełnie inny w kontekście następstwa własności. W przypadku przekazywania przedsiębiorstw pracownikom, programy ESOP/EOT są w wielu przypadkach najbardziej efektywne.

Więcej informacji na stronie The Ownership Hub   

  Wrzesien 2021 -  Własność w rękach pracowników jako czynnik ożywiający szkocką gospodarkę

Rząd Szkocji ma nadzieję, że do 2030 r. w kraju będzie znajdować się 500 firm należących do pracowników w porównaniu do nieco ponad 100, które obecnie przeszły na stowarzyszenia własności pracowniczej (Employee Ownership Trusts). Kilkadziesiąt tysięcy nowych pracowników, którzy zostali właścicielami,coraz częściej uświadamia sobie rzeczywiste korzyści wynikające z objęcia w posiadanie firm.

Korzyści te nie dotyczą wyłącznie samych pracowników, ale również gospodarki: to gwarancja zatrzymania miejsc pracy, dobrobytu i talentów w Szkocji. Nie można również pominąć faktu, że przechodzenie firm na własność pracowników odegra ważną rolę w długofalowym ożywieniu gospodarki kraju.
Takie przejście następuje zwykle przy udziale przedsiębiorców lub właścicieli firm rodzinnych w ramach planów dziedziczenia.

Jakie korzyści odniosą sprzedawcy? Jakie korzyści odniosą pracownicy? Popatrzmy na fakty: Podczas przeglądu prasy brytyjskiej tego lata znaleźliśmy kilkanaście prawdziwych przypadków i dowodów na to.

Więcej informacji  

  Lipiec 2021 -  Meld Studios
       Pierwsza firma w Australii która stała się Pracowniczym Funduszem Powierniczym

Mamy nową strukturę własnościową!

Po rocznych wysiłkach mających na celu wywarcie wpływu na australijskie ustawodawstwo cieszymy się, że możemy oficjalnie stać się Pracowniczym Funduszem Powierniczym.
To kamień milowy w historii Meld, a także w historii własności firm w Australii.

Co oznacza Pracowniczy Fundusz Powierniczy?

Technicznie rzecz ujmując, Pracowniczy Fundusz Powierniczy (Employee-Owned Trust - EOT) to:
Fundusz powierniczy utworzony przez firmę w celu przechowywania kapitału na rzecz pracowników, gdzie zazwyczaj wszystkie lub przynajmniej większość akcji jest w posiadaniu funduszu powierniczego.

Praktycznie bycie EOT oznacza, że:

·  Z czasem przekazujemy udziały od naszych trzech założycieli (właścicieli) do Meld EOT.
·  Wszyscy pracownicy zatrudnieni na czas nieokreślony są beneficjentami Funduszu.
·  Jako beneficjent, każdy pracownik firmy Meld jest jej pośrednim właścicielem.
·  Każdy pracownik firmy Meld odgrywa podwójną rolę: specjalisty oraz właściciela firmy.
·  Każdy pracownik firmy Meld ma bezpośredni wpływ na kierunek rozwoju firmy poprzez ustalone struktury zaangażowania.
·  Każdy pracownik firmy Meld otrzymuje korzyści z równego podziału zysków dzięki naszym wspólnym wysiłkom.

Cała historia

  Czerwiec 2021 -  Akcjonariat pracowniczy a gospodarka postcovidowa

Wielka Brytania poszukuje nowych pomysłów na programy akcjonariatu pracowniczego na lata 20-te.

Właśnie opublikowano raport z zaleceniami dotyczącymi szerszego wykorzystania programów akcjonariatu pracowniczego – w związku z tym, że Wielka Brytania koncentruje się na podejmowaniu kroków służących odbudowie gospodarczej po pandemii Covid-19 – zatytułowany: "Klucz do sukcesu – rola akcjonariatu pracowniczego w gospodarcze po Covid-19" (A Stake in Success - Employee Share Ownership and the post-Covid economy).

Raport został wydany dzięki staraniom Fundacji Rynku Społecznego i stowarzyszenia Proshare, które są głosem branży programów akcjonariatu pracowniczego w Wielkiej Brytanii.

Zawiera on kilka ważnych zaleceń, w tym następujące:

•  Konieczne jest zwiększenie udziału pracowników w programach akcjonariatu pracowniczego, a najważniejszym elementem tego procesu mogłaby być zmiana dotycząca ulg podatkowych przysługujących uczestnikom programów w celu zwiększenia ich atrakcyjności dla osób o niższych dochodach. "Zasady Programu zachęt do obejmowania akcji powinny zostać zmienione, aby umożliwić preferencyjny dostęp do darmowych akcji dla pracowników o niższych dochodach".

•  "Wprowadzenie nowego modelu własności opartego na akcjonariacie pracowniczym, tak aby stał się on najważniejszym elementem podczas planowania sukcesji w firmie. Amerykański model programów akcjonariatu pracowniczego ESOP powinien zostać przeniesiony do Wielkiej Brytanii, z możliwością przekształcenia się pracowniczych funduszy powierniczych (EOT) w ESOP, tak aby akcje były przydzielane poszczególnym pracownikom, a nie trzymane w zbiorowej puli. Uwzględnienie EOT i ESOP jako elementów planowania sukcesji w przedsiębiorstwie może pomóc w zwiększeniu zasięgu akcjonariatu pracowniczego wraz z upływem czasu."

•  "Rząd musi zapewnić wsparcie dla akcjonariatu pracowniczego, czyniąc z niego najważniejszą część programu gospodarczego oraz narracji postcovidowej. Powinien on być kluczowym elementem nie tylko „sprawiedliwego ożywienia”, lecz także planów rozwiązania długotrwałego problemu brytyjskiej gospodarki, jakim jest słaba produktywność."

  Maj 2021 -  Kampania dezinformacyjna we Francji

W ostatnich miesiącach na świecie zawieranych jest coraz więcej transakcji wykupu firm przez pracowników. Jest to wynikiem pandemii. W następstwie kryzysu wielu właścicieli z sektora MŚP ma teraz inne spojrzenie na życie i chce przekazać swoje firmy pracownikom.
Obecnie w Wielkiej Brytanii codziennie jedna firma z sektora MŚP jest przekazywana pracownikom, co daje średnio 85 osób dziennie. Codziennie jedna mała firma! Pracownicy stają się większościowymi udziałowcami firmy i zwykle posiadają nawet 100% jej udziałów, jak to ma miejsce w przypadku SCOP – spółdzielni pracowniczych we Francji.
Dzieje się tak dzięki programom akcjonariatu pracowniczego ESOP i ich brytyjskiej odmianie – EOT (Pracowniczym Funduszom Powierniczym).
Nie są one tożsame z programami zakupu akcji, jakie znamy z dużych firm w Paryżu. Pracownicy nie muszą inwestować swoich oszczędności. Co więcej nie mogliby oni wykupić swojej firmy. Dzięki temu w modelu ESOP pracownicy osobiście nie ponoszą ryzyka finansowego.
W kilku krajach ruch spółdzielczy jest jednym z pionierów w zakresie ESOP w sektorze MŚP. To samo dotyczy ruchu związkowego. Na przykład w Walii działa Wales Co-operative Centre , a w Szkocji agencja Co-operative Development Scotland.
Z kolei we Francji mamy obecnie do czynienia z zaskakującym zjawiskiem. W istocie ESOP zyskał we Francji poparcie dzięki kampanii dezinformacyjnej zorganizowanej przez prasę i lobby polityczne.
Kampania ta prowadzona jest przez FAS – organizację zrzeszającą w dużych grupach w Paryżu kilkanaście aktywnych stowarzyszeń pracowników będących akcjonariuszami firm. Dowiedz się więcej

Supermenteur  

  Maj 2021 -   Nowe ustawodawstwo w Niemczech

Nowa ustawa o akcjonariacie pracowniczym została uchwalona przez Bundestag 22 kwietnia br. Jest to znaczący postęp. Zwiększono zachęty podatkowe, mnożąc je przez cztery, czyli do kwoty 1 440 euro na osobę rocznie. Możemy się spodziewać, że znacznie więcej firm, zarówno tych dużych, jak i z sektora MŚP oraz startupów, wprowadzi programy akcjonariatu pracowniczego. Proces podejmowania decyzji politycznych w Niemczech nagle przyspieszył. Nadal jednak daleko nam do zaleceń praktyków i standardów międzynarodowych (zobacz nasz przegląd prasy). Więcej informacji

  Marzec 2021 -   Francja – historia sukcesu

Od początku roku w Wielkiej Brytanii coraz szybciej rośnie liczba tworzonych Employee Ownership Trusts.

W tym tempie liczba firm przekazywanych pracownikom podwoi się w tym roku do 600 lub 700. Wprowadzenie systemu funduszy w kwietniu 2014 r., czyli zaledwie kilka lat temu, zakończyło się sukcesem.

Dla porównania Francja w 2006 r. wprowadziła system "FCPE de reprise" (przejmujących funduszy wzajemnych).

Również we Francji liczba zakładanych funduszy gwałtownie rośnie. W istocie w latach 2006-2020 miały miejsce tylko dwa przypadki przeniesienia przedsiębiorstwa do przejmujących funduszy wzajemnych, ale liczba ta może się potroić w 2021 r., tj. wzrosnąć o ponad 50%.

To plasowałoby Francję blisko ponad 100% wzrostu spodziewanego w Wielkiej Brytanii i w każdym razie w znacznie lepszej sytuacji niż wszystkie inne kraje europejskie.

FCPE de reprise działają w taki sam sposób, jak fundusze wzajemne, które odnoszą sukcesy w dużych przedsiębiorstwach. W obu przypadkach są to programy zakupu akcji przez pracowników.

W ramach programów zakupu akcji zachęca się pracowników do inwestowania części swoich oszczędności w akcje firmy. W tym celu korzystają z zachęt (rabaty cenowe, dofinansowanie z firmy, ulgi podatkowe). Programy te są dobrze dostosowane do dużych firm, których wielkość jest czynnikiem ograniczającym ryzyko finansowe.

Z drugiej strony zakup udziałów w MŚP jest operacją znacznie bardziej ryzykowną. A inwestycja pracowników w MŚP jest zazwyczaj dokonywana podczas przenoszenia firmy, więc znaczna jej część, często 100%, musi zostać zakupiona. Ogólnie rzecz biorąc, oszczędności pracowników nie są wykorzystywane do przeprowadzania takiej operacji.

Kraje, które odniosły największy sukces w organizowaniu akcjonariatu pracowniczego w MŚP, to te, które przyjęły mechanizmy finansowe różniące się znacznie od programów zakupu akcji.

Programy ESOP w Stanach Zjednoczonych i Employee Ownership Trusts w Wielkiej Brytanii nie są programami pracowniczymi zakupu akcji.  Pracownicy nie podejmują ryzyka inwestowania swoich własnych oszczędności. Te programy akcjonariatu pracowniczego są zatem o wiele mniej ryzykowne. A jednak pozwalają pracownikom stać się właścicielami swojej firmy, często w 100%.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby takie same mechanizmy finansowe zostały przyjęte we Francji. Nic poważnego nie stoi na przeszkodzie, aby wdrożyć skuteczną politykę w zakresie akcjonariatu pracowniczego w MŚP, zapowiadając tym samym nową historię sukcesu we Francji.

Więcej informacji