Februari 2022 - Ramp in Noorwegen

Het is zover. Sinds 1 januari heeft de nieuwe Noorse regering alle stimulansen voor aandeelhouderschap van werknemers afgeschaft.
Daarom is het nu tijd voor een politiek debat. Wat doen we? Welk alternatief is er? Dus, zoals een socialistische premier die zijn moment van roem in België had, placht te zeggen: "Ik handel eerst en denk daarna na".
Voor de Noorse Sociaal-Democratische Partij was aandeelhouderschap van werknemers een factor van ongelijkheid. Het zal worden vervangen door belastingvoordelen voor aandelenopties in start-ups, wat ongetwijfeld meer egalitair zal zijn.
Op dit moment is Europa getuige van een politiek enthousiasme voor start-ups.
In de Europese Commissie heeft commissaris Thierry Breton enige tijd geleden een soortgelijk discours gehouden.  Wij hebben erop gewezen dat Europa achterloopt op het gebied van aandeelhouderschap van werknemers in kmo’s en dat er aangepaste financiële instrumenten moeten worden ingevoerd voor de overdracht van ondernemingen aan werknemers. "The job is done", zei hij, de klus is geklaard: in slechts enkele maanden tijd hebben wij een Europese strategie opgezet om het gebruik van aandelenopties in start-ups te bevorderen.
Deze Europese strategie (de EU Startup Nation Standard) is in wezen een oproep tot actie aan de Europese staten, wat blijkbaar ook in Noorwegen gebeurt.
Ons antwoord was dat een strategie die gericht is op de 20 à 30.000 Europese start-ups niet in overeenstemming kan zijn met de behoeften van de Europese kmo’s. De Europese Unie telt vandaag immers twee miljoen kmo’s die werk bieden aan 50 miljoen mensen (de 23 miljoen micro-ondernemingen, die ook werk bieden aan bijna 50 miljoen mensen, niet meegerekend).
Met dergelijke redeneringen zal Europa zonder raketten naar Mars kunnen gaan, aangezien we vandaag zeer goede elektrische fietsen hebben.
In Noorwegen is het debat in ieder geval levendig, zoals u kunt zien in ons persoverzicht.

 Januari 2022 - Modelplannen

Wat is werknemersaandeelhouderschap? Er is sprake van werknemersaandeelhouderschap wanneer werknemers een aandeel hebben in het kapitaal van de onderneming die hen in dienst heeft. Het begint met één werknemer die één aandeel bezit en kan gaan tot 100% in handen van alle werknemers.

Wereldwijd bestaat er een klein aantal modelplannen voor werknemersaandeelhouderschap (maar met veel variaties afhankelijk van de specifieke wetgeving van elk land). Deze plannen zijn min of meer afgestemd op startups (of micro-ondernemingen) of op kmo’s of grote ondernemingen.

Net als voor bedrijfseigendom in het algemeen kunnen de plannen voor werknemersaandeelhouderschap in twee hoofdcategorieën worden onderverdeeld: direct individueel aandeelhouderschap en indirect collectief aandeelhouderschap:

Direct individueel werknemersaandeelhouderschap is de meest traditionele en vertrouwde vorm. Daartoe gebruikt de werknemer een deel van zijn spaargeld of financiële middelen om aandelen in de onderneming te kopen, waardoor hij een persoonlijk risico op zich neemt. Dit is mogelijk in het kader van verschillende soorten plannen. Deze categorie van plannen voor werknemersaandeelhouderschap is vrijwel de enige in zijn soort op het Europese vasteland.

Indirect collectief werknemersaandeelhouderschap wordt in Europa zeer weinig toegepast (behalve in het VK). Dit verklaart waarom werknemersaandeelhouderschap in Europa nagenoeg onbestaand is in kmo’s, en waarom het buiten grote ondernemingen zo goed als onbekend is. Kmo's vermijden immers doorgaans om het aantal aandeelhouders uit te breiden, of dat nu werknemers zijn of niet. Ze worden er alleen toe verplicht wanneer ze groter worden.

Anderzijds kan een bepaalde fase de wens naar nieuwe aandeelhouders doen ontstaan: een bedrijfsoverdracht. Dat is het beste moment om werknemersaandeelhouderschap in kmo’s te introduceren. Indirect collectief aandeelhouderschap is de meest geschikte vorm om een onderneming aan werknemers over te dragen. Plannen binnen deze categorie (ESOP, EOT) zijn voor dat doel ontworpen. Zij stellen de werknemers in staat de eigendom van hun onderneming te verwerven, vaak 100%, zonder hun spaargeld of persoonlijke financiën te hoeven aanspreken, en dus zonder persoonlijk risico.

Indirecte collectieve plannen voor werknemersaandeelhouderschap (ESOP's, EOT's) vergemakkelijken de overdracht van ondernemingen aan werknemers, hetgeen met directe individuele aandeelhouderschapsregelingen slechts met veel moeite en kosten kan worden bereikt, aangezien het spaargeld van werknemers meestal ontoereikend is daarvoor.

Meer informatie    

 December 2021 - Dreiging in Noorwegen

Het begint in Denemarken.

In de schaduw van de financiële crisis is een van de eerste daden van de nieuwe Deense regering in 2011 (Helle Thorning-Schmidt, sociaaldemocraat) om alle stimulansen voor aandeelhouderschap van werknemers stop te zetten. Vijf jaar later, in 2016, is een van de eerste daden van de nieuwe Deense regering (Lars Rasmussen, conservatief-liberaal) om ze in ere te herstellen.

Maar er gebeurt niets. Fatale politieke instabiliteit. Er wordt niet geïnvesteerd in nieuwe plannen voor aandeelhouderschap van werknemers, de bedrijven komen er niet op terug.

Vandaag wordt Denemarken opnieuw geleid door een sociaaldemocratische regering. Deze laatste droomt van het bevorderen van ‘democratische’ ondernemingen.

En dan is er Noorwegen.

Het is niet het best geplaatste land in Europa voor de ontwikkeling van aandeelhouderschap van werknemers, met 40.000 werknemers die aandeelhouder zijn, slechts ongeveer 10% van de werknemers van grote ondernemingen. Om de achterstand in te halen, heeft de Noorse regering besloten de stimulansen voor aandeelhouderschap van werknemers in 2021 te verhogen.

Maar in de tussentijd zijn er verkiezingen. Een nieuwe sociaaldemocratische regering. Verrassing: het plan verandert. Het plan is nu om alle fiscale stimulansen voor aandeelhouderschap van werknemers, dat als een bron van ongelijkheid wordt beschouwd, af te schaffen.

Het is echter al lang bekend dat aandeelhouderschap van werknemers niet alleen de rechtstreekse begunstigden en de ondernemingen ten goede komt, maar ook de levenskwaliteit en de bevolking in het algemeen.

In de Noorse pers botsen de argumenten voor en tegen, organisaties en vakbonden zijn verdeeld...

Zie in het persoverzicht    

 November 2021 - Go Ape Adventure Forest
                                  Nieuw bedrijf in het VK dat in handen is van werknemers

De oprichters Rebecca en Tristram Mayhew hebben op 23 oktober 2021 aangekondigd dat 90% van de aandelen van Go Ape zal worden overgedragen aan een Employee Ownership Trust ten behoeve van alle huidige en toekomstige werknemers. De overige 10% van het bedrijf blijft in handen van Rebecca en Tristram.

Sinds de oprichting van Go Ape in 2002 heeft het trots onafhankelijke bedrijf een 'boom-schalige' groei doorgemaakt. Bijna 20 jaar later heeft Go Ape een meermaals bekroond bosavonturenbedrijf uitgebouwd met 35 locaties verspreid over heel Groot-Brittannië. Het verwelkomt meer dan een miljoen klanten per jaar en heeft een team van duizend mensen in dienst in het VK. Go Ape heeft zijn vleugels ook uitgeslagen aan de andere kant van de oceaan en is actief in 16 Amerikaanse staten.

Wat is nu de nieuwe bestuursstructuur van Go Ape?

Alvorens de grote meerderheid van hun aandelen over te dragen aan een Employee Ownership Trust (EOT) ten behoeve van alle werknemers hebben de oprichters van Go Ape een ambitieverklaring voor de toekomst van het bedrijf op papier gezet. Deze verklaring is vastgelegd als "The Founders' Wishes".

Ze is gebaseerd op de kernwaarden die de richting en de besluitvorming van de eerste 20 jaar van Go Ape hebben bepaald.

Meer informatie in  The Founders' Wishes   

 Oktober 2021 - De 1BY30-coalitie

In het Verenigd Koninkrijk wordt een coalitie gevormd. Ze brengt de belangrijkste organisaties van de coöperatieve beweging en werknemers-aandeelhouderschap - Co-operatives UK en de Employee Ownership Association - samen.

Ze voert campagne voor de 1 op 30 - de één miljoen eigenaars: één miljoen werknemers-eigenaars in Britse KMO’s tegen 2030. Meer dan de hele Europese Unie vandaag.

In de afgelopen jaren is de vraag naar professioneel advies en ondersteuning in verband met werknemerseigenaarschap in het VK toegenomen. Daarom heeft de coalitie The Ownership Hub opgericht.

The Ownership Hub ontwikkelt middelen en opleidingen voor professionele adviseurs om ondernemers en bedrijven te helpen in verschillende fasen van de levenscyclus van een bedrijf te kiezen voor werknemerseigenaarschap en werknemerscoöperaties.
Werknemerscoöperaties zijn het gevestigde model voor de oprichting van bedrijven die vanaf de start eigendom zijn van werknemers. Het coöperatiemodel wordt ook vaak gebruikt door jonge bedrijven om in een vroeg stadium over te stappen op werknemerseigenaarschap.
Daarnaast maken startende bedrijven vaak gebruik van aandelenregelingen voor werknemers, met name aandelenopties.

De situatie is echter totaal anders in het kader van eigendomsopvolging. Voor bedrijfsoverdracht aan werknemers zijn de ESOP/EOT-plannen in veel gevallen het meest doeltreffend.

Meer informatie in  The Ownership Hub