NOWY

Roczne badanie ekonomiczne
akcjonariatu pracowniczego
w krajach europejskich w 2024
Wiecej informacji

we wspólpracy z

  Akcjonariat pracowniczy w Europie w 2024 r.

1. Zmiana paradygmatu europejskiej własności pracowniczej staje się coraz bardziej widoczna. Pod względem dynamiki duże firmy ustępują miejsca małym i średnim przedsiębiorstwom. W tym przypadku pracownicy nie dzielą się „małym kawałkiem tortu", ale otrzymują największy kawałek - w większości przypadków cały tort. Kontekstem i celem jest nie tyle dzielenie się zyskami, co zaspokojenie potrzeby przeniesienia własności przedsiębiorstwa. Wielka Brytania staje się numerem jeden w Europie, podczas gdy kontynent, a w szczególności Francja, schodzą na dalszy plan.

2. Paradoks pogłębia się, jeśli chodzi o akcjonariat pracowniczy w dużych europejskich firmach. Wszystko wskazuje na to, że firmy właśnie tego chcą. Wszystko wskazuje na to, że pracownicy również tego chcą. Firmy zwiększają liczbę planów akcji pracowniczych. Jednak ogólnie rzecz biorąc, liczba akcjonariuszy pracowniczych spada, udział pracowników w akcjonariacie jest w stagnacji, a demokratyzacja akcjonariatu pracowniczego załamuje się. W rezultacie plany stają się coraz mniej skuteczne. Plany i polityka, które za nimi stoją, stają się coraz bardziej niedemokratyczne.

3. Dlaczego akcjonariat pracowniczy przechodzi kryzys w dużych europejskich przedsiębiorstwach? Główny powód jest polityczny. Chodzi o niezdolność europejskich ustawodawców do tworzenia przepisów zgodnych z rozwojem dużych przedsiębiorstw.
Obecnie tylko 35% pracowników dużych europejskich firm nadal pracuje w kraju pochodzenia (Wykres 79 strona 144). W rezultacie tylko niewielka mniejszość z nich jest w stanie skorzystać z zachęt podatkowych dla akcjonariatu pracowniczego określonych w ustawodawstwie krajowym. Przykładowo, polityka akcjonariatu pracowniczego straciła 30% swojej skuteczności w ciągu zaledwie kilku lat, ponieważ nadal miała zasięg krajowy.
Jeśli chodzi o akcjonariat pracowniczy, podobnie jak w przypadku wielu innych kwestii, Europa ma dość podziałów politycznych i lokalnego myślenia. Ustawodawcy nadal opierają się na przestarzałych ramach i mechanizmach. Właśnie dlatego podejmowane ostatnio wysiłki legislacyjne w kilku krajach nie miały znaczącego wpływu na akcjonariat pracowniczy w dużych spółkach. Francuski Loi Pacte jest najlepszym przykładem tej bezsilności.

4. Silny ruch własności pracowniczej jest obecnie obecny w europejskich MŚP, zaczynając od Wielkiej Brytanii. W tym kraju wykupy pracownicze są obecnie najczęstszą formą przeniesienia własności dla MŚP, zaraz po przekazaniu udziałów w firmie rodzinie. Szybko zmierzamy w kierunku sytuacji, w której co dziesiąte MŚP będzie własnością pracowników. Dzięki 600 transferom MŚP do pracowników w 2024 r. Wielka Brytania stworzyła 50 000 nowych właścicieli-pracowników w ciągu zaledwie jednego roku, czyli tyle, ile wszystkie spółdzielnie pracownicze we Francji (SCOP) w ciągu całego stulecia.

Dla akcjonariatu pracowniczego na całym świecie oznacza to prawdziwą rewolucję. W rzeczywistości przez prawie dwieście lat wypróbowano i przetestowano liczne ramy i modele rozwoju własności pracowniczej w MŚP. Dziś, po raz pierwszy na świecie, udało nam się stworzyć model, który przewyższa wszystkie inne. Od 1974 r. najbardziej znanym modelem na świecie był plan ESOP w Stanach Zjednoczonych. Formuła Employee Ownership Trust (Fundusz własności pracowniczej) wprowadzona w Wielkiej Brytanii w 2014 r. wydaje się obecnie zdecydowanie najbardziej skuteczna.

Przyczyny tego sukcesu są dobrze znane: dobrze zaprojektowane prawodawstwo oparte na mechanizmach funduszy powierniczych. To właśnie zapewnia jej trzy zalety: prostotę, łatwość i zdolność adaptacji, w sposób, którego nie udało się osiągnąć żadnemu innemu modelowi.

W rezultacie Wielka Brytania jest jedynym krajem europejskim (obok Norwegii), w którym liczba akcjonariuszy pracowniczych wzrosła w ciągu ostatnich dwunastu lat.

Marc Mathieu
Sekretarz Generalny
EUROPEJSKA FEDERACJA AKCJONARIATU PRACOWNICZEGO
EFES - EUROPEAN FEDERATION OF EMPLOYEE SHARE OWNERSHIP
Avenue Voltaire 135, B-1030 Brussels
Tel: +32 (0)2 242 64 30 - Fax: +32 (0)2 791 96 00
E-mail: efes@efesonline.org
Web site: www.efesonline.org
Celem EFESu jest dzialanie jako organizacja zrzeszajace pracowników - wlascicieli i wszystkie osoby, spólki, zwiazki zawodowe, ekspertów, badaczy i instytucje chcace promowac wlasnosc i partycypacje pracownicza w Europie.